Bệnh gà rù là một trong những loại nguy hiểm và dễ lây lan ở gia cầm. Nó không chỉ gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi mà còn có khả năng lây lan nhanh chóng trong đàn, làm ảnh hưởng đến kinh tế và sự phát triển bền vững. Hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa trong bài viết OKE179 này.
Nguyên nhân và cách lây lan bệnh gà rù
Bệnh gà rù do một loại virus có tên gọi là virus Newcastle (NDV – Newcastle Disease Virus) gây ra. Virus này thuộc họ Paramyxoviridae và giống Avulavirus. Virus Newcastle có khả năng tồn tại rất lâu trong môi trường, đặc biệt là trong phân gia cầm, thức ăn, nước uống, các dụng cụ chăn nuôi chưa được vệ sinh sạch sẽ. Virus Newcastle lây lan qua nhiều con đường khác nhau, bao gồm:
- Lây qua đường hô hấp: Virus phát tán trong không khí từ những con mắc khi chúng ho, hắt hơi hoặc thở. Các hạt trong không khí được hấp thụ bởi các con khỏe mạnh, đặc biệt là trong môi trường chăn nuôi đông đúc, không thoáng khí.
- Lây qua phân: Virus tồn tại trong phân trong thời gian dài và dễ dàng lây lan sang các con khác khi chúng tiếp xúc với phân hoặc môi trường ô nhiễm.
- Qua nước, thức ăn: Việc sử dụng nước, thức ăn bị ô nhiễm từ gà bệnh là một trong những con đường lây nhiễm phổ biến trong các trang trại không tuân thủ vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Các vật dụng chăn nuôi: Các dụng cụ như máng ăn, máng uống, quần áo bảo hộ, giày dép của người chăm sóc nếu không được vệ sinh đúng cách cũng là tác nhân lây lan virus.
- Từ gia cầm mới nhập vào: Trong nhiều trường hợp, bệnh gà rù có thể xâm nhập vào đàn gia cầm thông qua việc nhập giống mới không được kiểm tra dịch tễ kỹ lưỡng.
Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh gà rù
Bệnh gà rù gây ra các triệu chứng đa dạng, nghiêm trọng, tùy thuộc vào mức độ nhiễm, tình trạng sức khỏe của đàn. Một số triệu chứng ấy bao gồm:
Triệu chứng hô hấp
Gà có thể ho, hắt hơi, thở khò khè, khò khè, hoặc có biểu hiện khó thở. Đôi khi, con xuất hiện tiếng thở yếu ớt, kèm theo chảy nước mũi hoặc mủ từ mũi, mắt.
Dấu hiệu thần kinh
Virus Newcastle tác động đến hệ thần kinh, khiến chúng bị liệt, tê liệt một hoặc cả hai chân, hoặc cơ cổ. Điều này khiến cho gà đi loạng choạng, mất thăng bằng, khiến chúng chết do suy hô hấp hoặc khó di chuyển.
Xuất hiện hiện tượng tiêu hóa
Một số con bị tiêu chảy, phân có màu xanh hoặc có máu. Điều này thường xảy ra khi virus ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Do đó, bạn hãy kiểm tra thật kỹ để có thể phát hiện nguồn cơn kịp thời, tránh lây lan ra cho toàn bộ đàn.
Biểu hiện hình thái
Gà bị có thể xuất hiện tình trạng sưng mắt, sưng đầu, có thể có hiện tượng xuất huyết dưới da hoặc trong nội tạng. Lớp lông của con bị xù lên, gà có vẻ gầy yếu, mất đi vẻ sáng bóng. Trong nhiều trường hợp nghiêm trọng, bệnh gà rù có thể gây chết nhanh chóng trong đàn, nếu không được phát hiện sớm, thiệt hại rất lớn.
Phân loại các căn bệnh gà rù hiện nay
Bệnh gà rù có thể phân thành ba loại chính dựa trên mức độ nguy hiểm và tốc độ lây lan của virus:
- Thể nặng (velogenic): Đây là dạng này nguy hiểm nhất, khiến đàn chết hàng loạt trong vòng 1–2 ngày. Gà bị liệt cơ, khó thở, có thể chết vì suy hô hấp hoặc viêm phổi cấp.
- Thể vừa (mesogenic): Dạng này có mức độ lây lan chậm hơn, không gây chết nhanh chóng. Con mắc sống sót nhưng bị giảm sức đề kháng và phát triển các loại phụ trong cơ thể.
- Thể nhẹ (lentogenic): Đây là dạng ít nguy hiểm nhất, thường không gây chết. Tuy nhiên, con mắc bị giảm năng suất đẻ trứng, phát triển chậm.
Phương pháp phòng tránh và điều trị bệnh gà rù
Bệnh gà rù là một loại nguy hiểm, nhưng có thể phòng ngừa được nếu thực hiện đúng các biện pháp chăn nuôi an toàn, vệ sinh hợp lý. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh:
Tiêm phòng vaccine
Cách hiệu quả nhất để phòng ngừa là tiêm phòng vacxin đầy đủ, đặc biệt là trong các trang trại có mật độ chăn nuôi cao hoặc có nguy cơ cao nhiễm. Các loại vaccine phòng hiện nay rất hiệu quả, giúp bảo vệ đàn khỏi virus Newcastle.
Vệ sinh chuồng trại
Việc vệ sinh chuồng trại, máng ăn, máng uống, các dụng cụ chăn nuôi là rất quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan của virus. Các chất tẩy rửa, sát trùng nên được sử dụng thường xuyên để diệt virus có trong phân, nước tiểu, hoặc môi trường xung quanh.
Quản lý đàn giống
Các con giống phải được kiểm tra kỹ lưỡng, tiêm phòng đầy đủ trước khi nhập vào trang trại. Việc đưa gà bệnh vào đàn làm bùng phát dịch bệnh, tạo nguy cơ lây lan virus cho các con khỏe mạnh.
Xem thêm: Bệnh Giun Sán Ở Gà – Nguyên Nhân, Cách Chữa Hiệu Quả
Kết luận
Bệnh gà rù là một trong những căn bệnh nguy hiểm đối với ngành chăn nuôi gia cầm, có khả năng gây ra thiệt hại lớn về mặt kinh tế nếu không được kiểm soát và phòng ngừa đúng cách. Chính vì vậy, hy vọng bạn nắm rõ các thông tin phù hợp qua bài viết OKE179 trên để đảm bảo an toàn cho gia cầm.
